Denemarken als leerschool
In dit artikel:
Van 7–9 oktober maakte een delegatie van het Visserij Innovatie Netwerk (VIN) een driedaagse studiereis naar Denemarken, met bezoeken aan Hirtshals, de visserijbeurs DanFish in Aalborg en Thyborøn. Doel was kennisuitwisseling over techniek, onderzoek en opleiding binnen de Noord-Europese visserij en het opdoen van ideeën die bruikbaar zijn voor de Nederlandse sector.
In Hirtshals begon het programma bij een machinefabriek en een scheepswerf. Daar viel op dat op kotters stabilisatoren aan de voorzijde worden gelast om het stampen te verminderen. Verder blijkt dat veel Noorse schepen voor reparatie naar Denemarken komen vanwege capaciteitsgebrek en hoge tarieven in Noorwegen. De sterk verhoogde Deense accijns op brandstof (plus circa €0,30 sinds 1 januari) leidt ertoe dat Deense schepen, waar mogelijk, brandstof in Noorwegen bunkeren.
Een belangrijk kenniscentrum tijdens de reis was het North Sea Science Park (Nordsoen Forskerpark). Dit centrum huisvest onder meer DTU AQUA en het Danish Ocean Cluster en faciliteert samenwerking rond zeeonderzoek, visserij, aquacultuur en duurzame energie. Binnen het park is de Flume Tank North Sea een opvallende faciliteit: een grote testbak waarin op schaal wordt gesimuleerd hoe vistuigen, bodem en waterstromen op elkaar inwerken. De VIN-groep zag er op schaal (1:10) vier typen bodemnetten getest door familiebedrijf T. de Boer & Zonen uit Urk. Met verschillende scheerborden en modelmetingen werden zichtbare effecten van aanpassingen aan de vistuigen getoond; deelnemers vonden dit een eyeopener met veel leerpotentieel voor toekomstige experimenten.
In Aalborg bezocht de groep DanFish 2025, een vakbeurs volledig gewijd aan visserij waar fabrikanten en kennislabs hun nieuwste apparatuur en inzichten presenteerden. Thema’s waren onder meer discardreductie (projecten als CIBBRiNA), kleinschalige vangstmethoden zoals MiniSeine en fuiken, en geavanceerde systemen om informatie uit het water te halen (stands van onder andere Marport, Simrad en AKOR werden geroemd). Ook viel een 100% methanolmotor voor kleinere schepen op als interessante ontwikkeling richting emissiereductie.
De dag in Thyborøn stond in het teken van Thyborøn Trawldoors, specialisten in trawl- en bordentechnologie. Demonstraties en gesprekken toonden voortschrijdende innovaties: hydraulisch bestuurbare borden, communicatie tussen borden en brug en de ontwikkeling van akoestische datalinks. De mogelijkheid om borden onder water (bij) te stellen werd gezien als een belangrijke stap; onderwaterdrones voor netbesturing liggen binnen bereik. Bezoek aan het North Sea College maakte duidelijk dat Deens visserijonderwijs sterk praktijkgericht is en volledig door de sector wordt gefinancierd; opvallend is dat veel leerlingen geen vissersachtergrond hebben, wat mogelijkheden biedt voor werving buiten de traditionele visserijgemeenschap.
Aanvullende stops waren havenrondgangen met zicht op diverse scheepstypen (onder meer de Deense bokker L 510 ‘St Anthony’, purseseiners en twinriggers) en een spontane ontvangst bij nettenmaker Nordsøtrawl, waar grote dieptevisnetten (o.a. voor zeeduivel op >130 m) werden getoond.
Deelnemers concludeerden dat de combinatie van bedrijfsleven, onderwijs en kennisinstellingen in Denemarken sterke innovatie stimuleert. Praktische tools zoals de Flume Tank, geavanceerde sensor- en communicatiesystemen en hydraulische bordbesturingen werden als direct toepasbaar en leerzaam ervaren. Voor Nederland suggereren de bevindingen meer praktijkgericht opleiden, bredere werving van nieuwe leerlingen en het adopteren van technische innovaties om efficiency, duurzaamheid en veiligheid in de vloot te vergroten. Kees Taal deed verslag van de reis voor het VIN.