Kleinschalige vissers tussen wal en schip bij visserijvrije zones
In dit artikel:
De broers Marinus en Tjerk van Malsen uit Makkum, beroepsvissers die al 25 jaar onderzoeksvisserij uitvoeren in de spuikom bij Kornwerderzand, dreigen door nieuwe visserijvrije zones vrijwel uitgevist te worden. De zones zijn ingesteld op basis van nieuwe wetgeving ter bevordering van vismigratie, zoals vastgelegd in een kamerbrief van demissionair staatssecretaris Rummenie (BBB) van mei 2023. Hoewel de overheid de omvang van visserijvrije zones heeft verkleind van oorspronkelijk 250 meter naar 50 à 100 meter bij stuwen, sluizen en gemalen — en vrijstelling geeft voor bepaalde seizoenen en kwekers zoals wolhandkrab — betekenen deze aanpassingen voor de Van Malsens nauwelijks verlichting. Hun traditionele visgronden zijn deels verdwenen of ontoegankelijk door fysieke beperkingen, zoals beschermdoek onder de Afsluitdijk-dijkverzwaring, en veel vangstmogelijkheden worden vanaf 2026 verboden. Investeringen in viswater, vangmateriaal en hun kotter, bedoeld als pensioenvoorziening, verliezen daardoor hun waarde.
Namens de beroepsvereniging NetVISwerk trok mede-Makkumer Hans Poepjes tweemaal naar Den Haag om de situatie van de Van Malsens en collega Teun Barelds uit Den Oever onder de aandacht te brengen. Ondanks erkenning van beperkte bijvangst bij bijvoorbeeld kreeftenkorven, vinden zij dat de strenge maatregelen vooral gericht zijn op beeldvorming zonder dat ze de werkelijke visserijbehoeften respecteren. Voorzitter Albert Jan Maat pleit voor maatwerk, benadrukkend dat de wolhandkrab een invasieve soort is en visserij op deze exoot juist moet worden ondersteund met ontheffingen. Ook voor de spieringvisserij zou een kleine aanpassing van netten voldoende zijn om ecologische doelen te waarborgen zonder vissers te schaden.
De kwestie blijft actueel, met toezeggingen van BBB-fractiemedewerker Cees Meeldijk om na de zomer opnieuw aandacht te vragen voor de problematiek in het visserijoverleg van de Tweede Kamer. De Van Malsens en soortgelijke vissers staan daarmee nog midden in een spanningsveld tussen ecologisch waterbeheer en behoud van traditionele beroepsvisserij.