Tuchtcollege zoekt vissers: Wie beoordeelt wat goed zeemanschap is?

In dit artikel:

Het Tuchtcollege voor de Scheepvaart zoekt zes ervaren vissers om het college weer goed te laten functioneren: praktijkkennis van de visserij is volgens het college cruciaal om genuanceerde uitspraken te kunnen doen over wat “goed zeemanschap” is. Geïnteresseerden kunnen tot 10 oktober een motivatiebrief en cv sturen naar secretaris mr. Kiki Bouchla; de zittingen zijn openbaar en vinden plaats in de Beurs van Berlage in Amsterdam.

Aanleiding en context
Dit jaar speelde een zeldzame beroepszaak: de minister ging in hoger beroep tegen een uitspraak van het Tuchtcollege over de UK 34, waarin het gebruik van het elektronische kaartsysteem TimeZero als primair navigatiemiddel ter discussie stond. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven bevestigde de beslissing van het Tuchtcollege: TimeZero (en ook Quodfish) zijn betrouwbaar als elektronische kaart- en navigatiesystemen. Die zaak illustreert volgens voorzitter mr. Peter Santema het belang van vissers die meedenken bij de beoordeling van zeemanschap — technische ontwikkelingen en de praktijkervaring moeten samengaan om tot een juist oordeel te komen.

Functie en eisen
Het Tuchtcollege beoordeelt klachten tegen kapiteins en scheepsofficieren die mogelijk de regels van goed zeemanschap hebben overtreden. Leden worden voor vier jaar benoemd; in de tien jaar voorafgaand aan (her)benoeming moet sprake zijn van minimaal vijf jaar zeevaartpraktijk. Voor vissers geldt expliciet minimaal vijf jaar als schipper of officier op een vissersvaartuig. De Wet bemanning zeeschepen vereist bovendien dat vier van de leden uit de visserij afkomstig zijn (plus vier plaatsvervangers).

Probleem: krimp van de kottervloot
Het aantal geschikte kandidaten loopt terug door de krimp van de kottervloot, waardoor sommige huidige leden niet langer aan de ervaringsregels voldoen. Dat maakt de vacaturecampagne noodzakelijk. Santema, die na zeven jaar voorzitterschap aan het eind van dit jaar vertrekt, benadrukt dat integriteit en praktijkervaring essentieel zijn; alle leden leggen een eed af bij de bestuursrechter.

Leren van incidenten
Sinds 2010 nam het Tuchtcollege de tuchtrechtelijke taken van de voormalige Raad voor de Scheepvaart over; de onderzoeksfunctie ging naar de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Omdat die taakverschuiving tot minder uitgebreide aanbevelingen leidde, spreekt het Tuchtcollege met de Onderzoeksraad af om, als de Raad zelf geen aanbevelingen doet, zelf punten ter lering mee te geven. Dat moet bijdragen aan het voorkomen van herhaling van fouten en het bevorderen van veiligheid op zee.

Praktijkervaring in het college is volgens leden als Job Schot onmisbaar: alleen mensen met directe ervaring kunnen beoordelen waar de grijze zones liggen en welke handelingen echt onacceptabel risicovol zijn.