Visserijsector luidt massaal de noodklok: Voorzorgsbeginsel veel te strikt
In dit artikel:
De Nederlandse visserijsector roept het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LVVN) op om de voorgestelde nieuwe Natura 2000-doelen fundamenteel te heroverwegen. Volgens diverse vissersorganisaties zijn deze doelen onrealistisch en onuitvoerbaar, zowel economisch, juridisch als maatschappelijk. Ze vinden dat het voorzorgsbeginsel te rigoureus wordt toegepast, waardoor bestaand gebruik van Natura 2000-gebieden sterk beperkt wordt en er nauwelijks ruimte overblijft voor een duurzame beroepsvisserij.
De gezamenlijke zienswijze, afkomstig van onder meer de Nederlandse Vissersbond, VisNed/PO Urk en verschillende regionale beroepsvissersverenigingen, benadrukt dat de huidige doelen afwijken van eerdere overheidsafspraken waarin haalbaarheid, betaalbaarheid en draagvlak centraal stonden. Het ministerie kiest nu voor abstracte ecologische eindbeelden zonder concrete tijdspaden of ruimte voor maatschappelijke afweging, wat volgens de sector leidt tot het vrijwel volledig verdwijnen van medegebruik en het onmogelijk maken van een toekomstbestendige visserij in deze gebieden.
De sector waarschuwt bovendien voor een star juridisch systeem vergelijkbaar met de stikstofcrisis, waarbij elk gebruik automatisch als verstoring wordt gezien zonder rekening te houden met feitelijke impact of monitoring. Natuurlijke fluctuaties in soortenpopulaties worden niet meer als normale variatie erkend, maar direct als probleem dat ingrijpen vereist. Een voorbeeld is de zwarte zee-eend, waarvan schommelingen in aantallen snel leiden tot beperkende maatregelen, terwijl deze soort erg mobiel is en sterk beïnvloed wordt door klimaatomstandigheden.
Daarnaast legt Nederland – zo stellen de visserijfederaties – strengere doelen op dan de Europese Vogelrichtlijn vereist, door harde aantalsnormen te hanteren in plaats van zich te richten op de gezondheid van leefgebieden. Dit leidt tot disproportionele beleidsreacties die niet altijd goed ecologisch onderbouwd zijn, wat niet alleen de visserij, maar ook andere gebruikers van Natura 2000-gebieden zoals agrariërs, recreatieondernemers en waterbeheerders raakt.
De organisaties hekelen het beleidsvormingsproces, waarin volgens hen vooral wetenschappers, natuurorganisaties en ambtenaren aan het woord zijn, terwijl praktijkervaring en belangen van medegebruikers systematisch worden genegeerd. Daardoor ontstaat een natuurbeleid dat te veel ver van de dagelijkse realiteit staat en draagvlak verliest. Ze pleiten voor een hernieuwde aanpak waarin natuurbeleid en economisch medegebruik hand in hand gaan, zoals eerdere samenwerkingsmodellen hebben aangetoond. Deze benaderingen maken gebruik van dialoog, gezamenlijke verantwoordelijkheid en onderzoek, en zijn volgens de sector beter werkbaar zonder het natuurbelang te schaden. Het huidige voorstel dreigt volgens hen zowel beleid te blokkeren als medegebruik te elimineren, en moet daarom dringend worden aangepast.